Betaalde onzin of een basisinkomen?

In april besloot de Finse regering een basisinkomen-experiment niet te verlengen. Het experiment met uitkeringsgerechtigden moest hen snel aan de betaalde arbeid krijgen. Deze uitvoering past binnen het oude economisch denken, met een eenzijdige focus op economische groei.

Dat is jammer. Want het basisinkomen zet deze kijk juist op z’n kop: het koppelt inkomen en werk los. Volgens Rutger Bregman beroepen tegenstanders van het basisinkomen zich dan ook op een moreel bezwaar: “je moet werken voor je geld”. Het Finse experiment stelde dit bezwaar niet ter discussie. Een gemiste kans om te kijken naar welke activiteiten écht bijdragen aan het welzijn van mensen en samenleving.

De 81-jarige gepensioneerde arts ‘Dokter Co’, bijvoorbeeld, biedt medische hulp aan uitgeprocedeerde asielzoekers. Zo steunt hij een kwetsbare groep die buiten de samenleving wordt geplaatst. Niet gedreven door geld, niet beloond in geld.

‘Bullshit jobs’ daarentegen voorzien in inkomsten, maar tegen welke kosten? Beoefenaars noemen ze overbodig en soms zelfs schadelijk. Met de Finse aanpak zou de stap vanuit de bijstand naar telemarketeer ‘succesvoller’ zijn dan dokter Co als voorbeeld nemen.

Succes van het basisinkomen moet niet alleen gaan over meer betaald werk en minder uitkeringen, maar ook over ontwikkeling in ideeën over wat écht van waarde is.

Meer lezen

Wat ging er mis met het Finse basisinkomen?
Het basisinkomen wacht op een perfect experiment
Een goede burger is een werkende burger