Sanne Mylonas is van huis uit jurist en wilde na haar studie ongelijkheid tegengaan. Eerst op het gebied van mensenrechten en strafrecht, maar later ontdekte ze dat het tegengaan van ongelijkheid een rode draad is in alles wat ze doet. Nu doet ze dit met Noorderwind, waarmee ze zich inzet voor impactgedreven ondernemingen die niet in het huidige start-up ecosysteem passen.

Hoe is Noorderwind ontstaan? 

Samen met Boukje en Thijs ben ik 7 jaar geleden Noorderwind gestart, met als doel om hulp te bieden aan ondernemers die nu buiten de boot vallen omdat ze niet in het huidige start-up ecosysteem passen. Boukje heb ik leren kennen toen ik in Athene mijn eerste start-up oprichtte, bij een start-up programma van de Nederlandse ambassade in Griekenland. Zij was daar tijdelijk ‘entrepreneur in residence’ en heeft mij en een aantal andere start-ups daar gecoacht. Toen ik aangaf terug naar Nederland te gaan om andere ondernemers met een impactmissie te begeleiden, zei Boukje: “dat is mooi, want Thijs en ik maken daar nu ook plannen voor. Wil je niet aanhaken?”

Op welke manier helpen jullie start-ups met een duurzame missie?

Noorderwind is een collectief van verschillende ondernemers, die hun expertise inzetten om impactgedreven ondernemers te helpen. Dat varieert van startende ondernemers die een idee hebben maar eigenlijk niet zo goed weten of er een markt voor is, tot aan ondernemers die al verder zijn, maar tegen allerlei blokkades aanlopen omdat ze (radicaal) anders denken of doen. Deze ondernemers helpen wij vervolgens bij het vinden van de juiste partijen om die samenwerkingen aan te gaan. Zo kunnen ze hun idee ontwikkelen en opschalen, zonder dat de impact verloren gaat. 

Tegen wat voor soort blokkades lopen deze ondernemers aan?

Vaak zijn het ondernemers die een circulair product op de markt willen brengen. Zij hebben natuurlijk ook hun leveranciers, klanten en andere partijen in de keten nodig om dat te kunnen realiseren. Die willen dat niet altijd of ze durven het nog niet. Wij gaan dan onderzoeken of we het product in een pilot kunnen testen, om te zien of het levensvatbaar is. Altijd met de vraag: hoe kunnen we die samenwerking straks wél op gaan zetten? We kijken door een positieve bril naar het vraagstuk, maar wel altijd met de missie voorop.

Jullie zijn een collectief, was dat vanaf het begin al zo?

We zijn gestart vanuit een aantal freelancers: Boukje, Thijs en ik. Vanaf het begin hadden we meteen al het idee om daar ook andere freelancers bij te betrekken, onder de naam Noorderwind. We wilden namelijk niet steeds zelf het wiel uitvinden terwijl er al andere mensen zijn die een bepaalde expertise in huis hebben. Ook vonden we het meteen al belangrijk dat we gezamenlijk dingen oppakken, waarbij je ook van rol kunt switchen. Die flexibiliteit en platte manier van werken vinden we belangrijk.

Onlangs hebben jullie de BV omgezet naar een coöperatie. Waarom hebben jullie daarvoor gekozen?

Dat heeft een aantal redenen. Eerst waren we een maatschap: dat is vergelijkbaar met wat we nu zijn, qua collectiviteitsgedachte. Op een gegeven moment zijn we overgegaan naar een BV, omdat we serieus groeiden. We namen mensen in dienst en kregen grotere opdrachten. Maar toen we eenmaal een BV waren, merkten we al gauw dat het onze collectiviteitsgedachte teniet deed. Het betekende namelijk dat er twee of meerdere directeuren zijn. Dat maakte ons een stuk minder flexibel, want we willen in de toekomst ook als collectief blijven bestaan. Ook als de directeuren besluiten iets anders te gaan doen, moet de missie van Noorderwind kunnen worden voortgezet door de rest van het collectief. 

In de praktijk waren we dus nog steeds een collectief, maar in structuur niet meer. Inmiddels werken er 20 freelancers voor Noorderwind en waren er 2 directeuren: dat paste qua hiërarchie ook niet bij onze collectiviteitsgedachte. Tenslotte paste het ook niet bij onze visie ten opzichte van de start-ups. In de traditionele start-up scene krijgt een programma als wij aandelen van de start-up. Dat staat haaks op hoe wij het zien: wij vinden dat we juist moeten luisteren naar de start-ups en dat zij onze koers moeten kunnen bepalen. Inmiddels zijn we dus een coöperatie waarvan de startups lid zijn. Daardoor hebben de start-ups ook veel meer formele inspraak in wat we doen. 

Het oprichten van de Coöperatie is vast niet over één nacht ijs gegaan. Hoe ging dat in zijn werk? 

De afgelopen jaren hebben we steeds met het collectief besproken hoe we het beste kunnen opereren. Daardoor hadden we al best wat stappen gezet om dat praktisch gezien te regelen. Zo hebben we bijvoorbeeld gezegd: Noorderwind moet door kunnen gaan zonder Boukje of Sanne, in welke scenario’s zou dat kunnen? Samen hebben we toen vier scenario’s bedacht, waaruit het scenario van een collectief nog steeds het meest kansrijk bleek. In kleinere groepjes hebben we vervolgens onderzocht welke organisatiestructuur daar het beste bij past. Dat bleek uiteindelijk een coöperatie te zijn. 

De overgang naar een coöperatie was best pittig. Ter vergelijking: er zijn meer dan 300.000 bv’s in Nederland, en maar 2.500 coöperaties. Er is dus niet veel vergelijkingsmateriaal en we moesten het wiel dit keer zelf uitvinden. Praktisch gezien betekent dat ook dat er vrij weinig banken of verzekeringsmaatschappijen coöperaties dekken. Zo hebben we vorige week pas – 4 maanden na oprichting – onze bankrekening gekregen. Op papier veranderde er veel, maar in de praktijk eigenlijk niet. We opereren al als collectief. 

Wat vinden de start-ups ervan dat zij nu lid zijn van jullie coöperatie?

Zij denken nu wel: dit is echt anders. Want je kunt natuurlijk wel zeggen dat ze inspraak krijgen, maar hoe dan? Nu kunnen we zeggen: je bent lid en er zijn bepaalde momenten waarop je inspraak hebt. Op deze manier kunnen we echt laten zien dat we de wensen en behoeftes van de start-up voorop stellen in wat we doen. Ik weet niet of het commitment daardoor groter wordt, maar het enthousiasme wel. 

Heb je nog tips voor bedrijven die hier ook over nadenken? 

Als je al een bepaalde structuur hebt, moet je echt een bewuste keuze maken: gaan we alles radicaal omgooien en weer vanaf 0 beginnen? Of gaan we de huidige vorm omzetten in een andere vorm? Voor het eerste moet je veel tijd nemen, want het heeft grote gevolgen voor wat je al hebt opgebouwd in de afgelopen tijd. Als je het dan ineens helemaal anders gaat doen, moet je misschien wel nieuwe mensen aannemen, om maar iets te noemen. Daarom moet je daar goed over nadenken, ook als je nog in oprichting bent en nog geen keuze hebt gemaakt. Maak een bewuste keuze voor je organisatiestructuur, want dat scheelt je later misschien wel veel rompslomp. 

Tot slot: wat is jullie duurzame droom voor de toekomst?

Dat je als bedrijf niet meer kan bestaan als je geen duurzame missie voorop stelt. Wat ons betreft moet de norm zijn, dat een bedrijf impactgedreven onderneemt. Ook door kennis te delen en samen te werken met anderen.